Wanneer je mensen iets wilt laten doen, kan dat op twee manieren, met carrots and sticks, zoals de Engelsen dat altijd zeggen. Je houdt ze een wordt voor (Engelsen doen dat gezonder met wortels) of je geeft stokslagen ofzo. Positief gedrag moet je belonen en negatief gedrag moet je bestraffen. Als je dat doet, kun je het gedrag van mensen beïnvloeden.
Waarom bovenstaande alinea? Joop Atsma's plan behelst naast het afschaffen van het statiegeld een drastische verhoging van de boete voor het ergens neergooien van een fles: van 90 naar 400 euro. De stick is het wapen naar keuze van de staatssecretaris en het bedrijfsleven is kennelijk enthousiast. Dit "systeem van de vorige eeuw" voldoet niet meer en zal worden vervangen door de lege retoriek van de Plastic Heroes waar niemand ooit gebruik van zal maken als de inzamelpunten niet binnen 10 meter van de voordeur zitten. Er is namelijk voor de meeste mensen geen reden om dat te gebruiken, zeker omdat er een veel betere oplossing voor eventuele afvalproblemen is. En dan is de cirkel rond, want deze oplossing heet statiegeld.
Volgens Atsma is het zinvol te proberen mensen zelf actie te laten ondernemen om die flessen naar de juiste plek te brengen. Dat moet dan voortkomen uit een wil om Nederland mooi schoon te houden die bewezen niet werkt. Wanneer ik in Amersfoort rondloop bij de stadswallen en met name bij de bekende Koppelpoort, dan zie ik in het smerige water een hele hoop afval liggen. Nu moet ik zeggen dat ik er niet warm of koud van word of het nu wel of niet vol ligt met afval, maar we hebben het over een rijksmonument waar de "milieubewuste burger" wel beter mee zou omgaan. Als het nu al vol ligt met afval en statiegeld wordt ook nog afgeschaft, waar gaan mensen dan die fles die ze gehaald hebben bij de Dirk of de Albert Heijn (beide binnen loopafstand) dan neergooien?
Statiegeld is een prima combinatie van carrots and sticks. Je betaalt een kwartje per fles als je hem wegflikkert en als je er op een andere manier naar kijkt, dan krijg je een kwartje als je hem terugbrengt naar de supermarkt. Alleen lees ik wat voor monsterlijke gruwelijkheden daar moeten plaatsvinden voor er wat mee gedaan is:
Het statiegeldsysteem is omslachtig, vindt De Mol van Otterloo. “Als u een lege fles inlevert bij uw supermarkt, denkt u: zo, daar ben ik van af. Maar voor de supermarkt en de fabrikant begint het gedoe dan pas. Al die flessen moeten worden gescand en geteld, omdat de winkelier bij de fabrikant zijn kwartjes moet zien terug te krijgen.”Wat vreselijk! Die flessen worden geteld op de lopende band en de boel wordt achter die klapdeuren afgevoerd naar speciale bakken of kratten. Eén krat is 24 flessen. Zo zal het ongeveer gaan, want we zitten in een wereld waarin je bijna alles kunt automatiseren. Het is allemaal zoveel moeite! Onzin.
Ik word een beetje moe van die pogingen van sommige politici en zakenlieden om de intelligentie van burgers te beledigen. De enige reden dat dit plan wordt geaccepteerd, dat is omdat het op korte termijn goedkoper is dan een concept als Plastic Heroes. Iedereen weet dat dit het milieu niet ten goede zal komen. Dat iets goedkoper is, dat is best een legitiem argument. Daar niet van. Ik begrijp dat in een tijd van economische tegenspoed goedkope oplossingen gekozen kunnen worden omwille van het feit dat ze goedkoop zijn. Dan nog is het het doorschuiven van een rekening, want iemand moet straks die gegarandeerde troep opruimen, maar dat is een politieke keuze. Maar ga niet lopen liegen.
Mijn voorstel zou zijn om het statiegeld-concept verder uit te breiden naar bijvoorbeeld de 500 ml-flesjes en misschien naar blik, al verwacht ik van dat laatste niet zo veel. Als dit een milieuprobleem is, dan moet je proberen dit op een milieuvriendelijke manier op te lossen. Dit is een fundamentele keuze die je volgens mij moet maken als je je oplossing zelf serieus neemt. Als je dat niet doet, denk ik dat we nog iets moeten toevoegen aan het statiegeld-concept: politici. Als ze over datum zijn, terugbrengen en omsmelten!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten