vrijdag 2 maart 2012

Totaalverbod vs Vraag & Aanbod

Gisteren was ik niet in de gelegenheid dit berichtje te typen, dus komt hij vandaag. Op nu.nl las ik dat de VVD een totaalverbod op hasj wil. De reden dat ze dit willen verbieden is omdat criminele organisaties in landen als Afghanistan en Marokko (geen idee wat die landen met elkaar gemeen hebben) flink verdienen aan de uitvoer van het spul naar Nederland. De VVD ziet het niet zitten om de criminaliteit in die landen te steunen.


Nobel streven, proberen criminaliteit te stoppen en daarbij niet alleen maar binnen de landsgrenzen te kijken, maar de vraag is of dit zin heeft. Dit komt namelijk over als een gevalletje symboolpolitiek van de zuiverste soort en dat niet alleen, maat het komt ook over als symboolpolitiek die veel schade aan gaat richten. En dat alles omdat het verbieden van iets dat sommige mensen heel-heel graag willen hebben of doen, niet betekent dat het niet meer voorkomt. Dit betekent dat het op illegale wijze gebeurt en dat is meestal een heel slecht idee. 


Zonder de twee fenomenen met elkaar te willen vergelijken is datgene dat in Mexico gebeurt rondom illegale abortus een uitstekende analogie. Wanneer je iets slecht vindt en je weet dat mensen het toch wel proberen te doen, dan moet je het niet verbieden, want dan creëer je een zwarte markt. Niet dat die er niet is op dit moment, maar het is ook mogelijk kwalitatief goede hasj te krijgen of op een veilige en (relatief) pijnloze manier een abortus uit te voeren door mensen die daar belang bij hebben.



Mensen zullen drugs blijven willen. Dat valt niet te ontkennen. Zo zullen ook altijd mensen porno blijven kijken en zullen jongeren blijven drinken. Het heeft geen zin dat te proberen te verbieden, want dat gaat niet lukken. Als iets verboden is, dan is het niet alleen spannend en stoer, maar ook lucratief voor de mensen aan de andere kant van de louche regenjas. Wiet telen moet een behoorlijke geld-risico-balans hebben, want anders zou men er niet aan beginnen. Dat is omdat andere mensen bereid zijn een goed voor te betalen omdat ze dat graag willen hebben. 


In Nederland hebben we dat rare gedoogbeleid met allerlei gekke regels als "verkopen mag wel, maar inkopen mag niet," waarvan men kennelijk nog steeds de paradox niet ziet. Zijn er nou echt mensen die denken dat je iets verkopen dat je niet mag inkopen lang kunt volhouden? Initiatieven om deze achterdeurproblematiek te regelen komen er maar niet doorheen en dus kom je uit bij half-criminele (wat dat ook moge betekenen) oplossingen. Er is een markt, maar het aanbod werkt niet. Wat doet de politiek? Proberen de vraag ook weg te duwen.


Eigenlijk is het allemaal heel simpel. Als je ervoor zorgt dat er gecontroleerde (met inspectie en al dat soort spul) coffeeshops zijn die een vergunning hebben voor de verkoop van softdrugs en je zorgt ervoor dat het mogelijk is om die coffeeshops te bevoorraden door mensen met een vergunning om het te telen, dan heb je een volledig wit segment in de markt. Je kunt invloed uitoefenen op de kwaliteit en de gebruiker die geen ellende wil veroorzaken kan ergens terecht voor zijn hasj.


Je bant de zwarte markt niet uit. Zwarte markten zijn fundamenteel onuitbanbaar. De truuk zit hem erin om ervoor te zorgen dat er een witte markt is waar mensen terecht kunnen. Hasj komt dan van telers die niets te maken hoeven te hebben met criminaliteit, je kunt er eisen aan stellen in kwaliteit en in openheid en je kunt er belasting over heffen. Win-win-win, maar het klinkt simpelweg als verlies-verlies-verlies, want drugs zijn slecht.

9 opmerkingen:

  1. Ik vind het Nederlandse drugsbeleid (minstens) even raar als jij, maar ik denk dat het principe dat je hier toepast niet onkritisch gebruikt kan worden. Je begeeft je op de rand van een hellend vlak. Wanneer het gaat om harddrugs in plaats van softdrugs zal de import onherroepelijk verliezers met zich meebrengen, al is het alleen maar omdat de bazen in exportlanden zoals Colombia erg bedreven zijn in het ongelijk verdelen van drugsinkomsten. Wanneer het gaat om het legaliseren van prostitutie of een gedoogbeleid inzake stichtingen als Martijn is het nog veel duidelijker om verliezers aan te wijzen. De vraag is in hoeverre je je beleid moet aanpassen aan het gegeven dat er onherroepelijk vraag en aanbod is, want hoewel je het gedrag niet kunt uitbannen zul je simpelweg met het predikaat 'illegaal' altijd mensen afschrikken. Ik denk dat het ophogen van barrieres voldoende argument kan zijn voor verboden.

    Misschien ben ik in deze context te conservatief en hecht ik te veel waarde aan niet-geldelijke vormen van belastingheffing, maar ik betwijfel eenvoudigweg of het aanvaarden van marktvorming rond welke behoefte dan ook te allen tijde een oplossing is enkel en alleen omdat je dan de markt kan reguleren. Er zijn behoeften die 'wij' als maatschappij besloten hebben af te keuren omdat het aantoonbaar schade aanricht, in de minst onomstreden gevallen voor anderen of anders voor iemand zelf. Ik ben er voorstander van om wetgeving rond markten conform deze waarden te laten bestaan. Sleutelwoord hier is echter wel 'aantoonbaar', en dit is tegelijkertijd het grootste probleem rond onze drugswetgeving.

    Ik denk dat de ambivalentie rond het Nederlandse drugsbeleid gebaseerd is op een arbitraire classificatie van drugs. Relatief onschadelijke middelen met een heftig effect op de korte termijn, zoals heroïne en XTC, worden op basis van een collectief onderbuikgevoel verboden. Tegelijkertijd is de drug die op de lange termijn het meest schadelijk is en bovendien het grooste verslavingsrisico met zich meebrengt, nicotine, wel legaal. Een dergelijke inconsistentie vind ik persoonlijk schandalig en ik denk dat dit onvermogen te anticiperen op beschikbare informatie een belangrijke factor is in een paradoxaal gedoogbeleid. Zolang objectief onderzoek naar de gevolgen van drogerende middelen slechts of vooral bekend is in academische uithoeken van de samenleving zal een drugsbeleid zich meer richten op wat slecht voelt dan wat aantoonbaar slecht is, met alle inconsistenties van dien.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik ben het wel met je eens. Het is een hellend vlak, maar de vraag is volgens mij wel of een verbod dan iets voorkomt dat een regulering niet doet. We kunnen allemaal iets heel slecht vinden en heel graag willen dat dat niet in omloop is; ik denk ook dat het onverstandig is om drugs te gebruiken (en dan kun je "drugs" zo breed definiëren als je wilt, zei hij met een blikje bier voor zijn neus). Probleem is dat dit niet de vraag is waar je veel mee opschiet, volgens mij.

      Ook al zal het inderdaad afschrikken als iets illegaal is, dat is nu net niet de trigger waarmee je criminaliteit tegenhoudt. Criminelen zijn namelijk notoir ongeïnteresseerd in wat wel en niet mag. Daar zijn ze crimineel voor. Als ergens wat mee te winnen valt, dan is dat waar naar gehandeld wordt. Iets verbieden maakt voor de criminaliteit weinig uit.

      Wat ik probeer aan te geven is dat het belangrijk is je te realiseren dat "mag niet" iets anders is dan "gebeurt niet". Dat zie je in meerdere situaties. Daarnaast heb ik niet het idee dat deze hele discussie überhaupt doordacht wordt gevoerd door beleidsmakers. Dit hele drugsbeleid-verhaal rammelt aan alle kanten en dat probeer ik aan te geven.

      Ik heb zeker niet de wijsheid in pacht en ik zie dat er kanten aan mijn stelling zijn die als problematisch of onethisch of wat dan ook kunnen worden ervaren, maar ik heb mezelf meer de taak op de hals genomen om te proberen de juiste vragen te stellen en een voorzet te geven op de antwoorden. Die zijn zéker voor discussie vatbaar en ik vind dat dat veel te weinig gebeurt, maar ik denk dat de vragen zeker gesteld moeten worden. Uiteindelijk is dit idee van de VVD een idee dat ik om bovenstaande redenen slecht vind. Of de mijne beter is, wellicht niet, maar ik denk dat de discussie hierover gevoerd moet worden.

      Verwijderen
    2. Ik vind zelf 'voorkomen' een sterk begrip en ik denk ook niet dat dit mogelijk is door een verbod. Ik denk dat inperken realistischer is, waarbij een verbod denk ik meer effect heeft aan de vraagkant dan aan de aanbodkant. Iets verbieden maakt voor criminaliteit weinig uit, maar een illegaal middel gebruiken is wel iets anders dan een legaal middel gebruiken. Je schiet op zich met die vraag inderdaad niet zo gek veel op zolang er geen of weinig sprake is van voorlichting.

      Ik ben het zeker met je eens dat "mag niet" en "gebeurt niet" niet hetzelfde zijn en dat er discussie moet bestaan over deze kwestie. Een stelling innemen waarmee mensen het oneens kunnen zijn is een uitdaging op zich en dat is vaak inderdaad eenvoudigweg nodig. Wat dat betreft is het voorstel van een verbod, voor zover het tot een discussie leidt, misschien zo erg niet.

      Merkwaardig argument overigens: "Het komt uit landen waar we niet willen meewerken aan het faciliteren van criminele organisaties", aldus Van der Steur. Zijn er landen waarin de VVD dat dan wel wil?

      Verwijderen
    3. Haha ja, dat viel mij ook al op ja. Ik vond dat alleen een te makkelijk punt om te noemen!

      Verwijderen
  2. TheAmazingAtheist heeft het vandaag toevallig over het onderwerp en komt met een ander argument om alle drugs te legaliseren (zijn conclusie is niet de mijne, maar het argument is wel sterk): "It enables people who are addicted to those substances to be open enough about it that they can seek help, that they can be treated and that they are not afraid of being sent to prison [...] for something they choose to put into their own bodies." Dus mensen kunnen open zijn over hun verslaving. Je hoeft jezelf niet met een misdaad te melden om hulp te krijgen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Merci. Er zijn twee punten waar ik een ander perspectief op heb dan TheAmazingAtheist: in de eerste plaats denk ik dat het sociale stigma dat bestaat wat betreft hulp zoeken bij verslaving een tenminste even groot obstakel vormt als het illegaal zijn. Ik zie, bij wijze van analogie, hetzelfde gebeuren in de therapeutische sector. Het is voor mij even logisch dat iemand met psychische klachten bij een therapeut langsgaat als dat iemand met lichamelijke klachten bij een huisarts langsgaat. Mensen zijn alleen veel huiveriger wat betreft dat eerste omdat het niet 'hoort'. Je 'hoort' geen psychische klachten te hebben en je 'hoort' daar geen hulp voor te krijgen, anders "is er iets mis met je". Bij de lichamelijke variant gebeurt dat niet, want om de een of andere reden is een oogontsteking (ik zeg maar wat) iets wat je kan overkomen en een paniekaanval of een dwanggedachte niet.

      Tweede punt, en dit is denk ik wel echt een meningsverschil, is dat bij het legaliseren van drugs niet alleen moet worden gekeken naar de invloed van drugsgebruik op het welzijn van anderen maar ook van iemand zelf. Er is een modernistisch beeld waarin mensen worden gezien als rationele agents die overal zelf beslissingen in kunnen nemen en de consequenties van hun beslissingen kunnen (en daarom ook moeten) dragen. Dit mensbeeld is belangrijk omdat hierop onze vrijheid (en ook marktprincipes) gestoeld zijn, maar het is mijns inziens niet zonder meer te generaliseren naar de hele bevolking. Onderzoek waarbij de invloed van neurotransmitters op gedrag in beeld wordt gebracht, kan duidelijk laten zien hoe verlangens sterker kunnen zijn dan de ambitie deze te weerstaan. Wat dat betekent voor een beleid dat voor legaliseren is, is dat er mijns inziens ook rekening moet worden gehouden met de grenzen die iemand zichzelf op kan leggen en op zijn minst openheid moet bestaan over de mogelijkheid iemand tegen zichzelf in bescherming te nemen.

      Die punten gezamenlijk betekenen wat mij betreft dat het stigma dat er rond verslaving rust pas kan verdwijnen als het 'normaal' is dat je verslaafd kunt raken - het is niet iets wat veel voorkomt, maar er zijn lichamelijke ziektes die evengoed niet veel voorkomen en toch aanvaard worden. De oorzaken van beide zijn mijns inziens analoog: veranderingen op cellulair (of nog lager) niveau. Pas wanneer dat massaal begrepen wordt, en we evenzeer kunnen aanvaarden dat er mensen zijn die makkelijk verslaafd raken als dat er mensen met een zwakke gezondheid zijn, denk ik dat mensen echt open kunnen zijn over hun verslaving.

      Verwijderen
    2. Ik denk dat we heel voorzichtig moeten zijn met mensen tegen zichzelf beschermen. We hebben het over mensen die zelf een keuze maken, of die nu against all odds is of niet. Ik ga niet zo ver als TJ (TheAmazingAtheist) dat er geen rol is voor de samenleving. Chrystal Meth is te gevaarlijk, als je het mij vraagt. Bij hasj ligt die grens zeker niet en als die daar ligt, moeten we ook over chocola, koffie en bier nadenken om maar te zwijgen over sigaretten. Die kant wil ik niet op.

      Verwijderen
    3. We moeten beslist voorzichtig zijn met mensen tegen zichzelf beschermen. Betutteling met een solide wetenschappelijke basis is mijns inziens te verkiezen boven de jaren '50, maar het is en blijft betutteling. Daar houden 'we' niet voor niets niet van. Ik ben er ook geen voorstander van om honderd verstandige consumenten het slachtoffer te maken van die ene roekeloze kiezer. Tegelijkertijd vind ik het alleen maar een positieve zaak wanneer er ook wordt nagedacht over sigaretten, chocola, koffie of bier. Dat hoeft niet automatisch tot verboden of wat dan ook te leiden, maar het geeft wel meer inzicht in de kwestie en kan een op meer consistente principes gebaseerd beleid opleveren. Die grens ligt voor mij evengoed niet bij hasj (ik vind roken problematischer dan blowen, om maar wat te noemen), maar dit punt maakt deel uit van mijn 'stokpaardje': openheid en het verschaffen van informatie in plaats van een collectief onderbuikgevoel.

      Verwijderen
  3. http://www.youtube.com/watch?v=yGsMR4v-Pzg&feature=g-u&context=G2832774FUAAAAAAAAAA

    BeantwoordenVerwijderen