De sjeik, de kapitein van Gondor en het gelijk

Een meerderheid van de Tweede Kamer vindt dat  de Brits-Palestijnse sjeik Haitham al-Haddad niet welkom is in Nederland waar hij op de Vrije Universiteit van Amsterdam zou gaan spreken op een symposium dat georganiseerd is door een Islamitische studentenvereniging. De man heeft een aantal opvattingen en uitspraken die zo extreem zijn dat hij hier niet past. Joden zijn afstammelingen van varkens, de sharia moet worden ingevoerd. Dat soort spul. We hebben hier te maken met een fundamentalistische moslim (fundamentalisme is iets anders dan terrorisme trouwens, al worden ze vaak samen gezien. Ook extremisme is niet hetzelfde als terrorisme.) en daar moeten we mee uitkijken. Dus we moeten hem de toegang tot ons land ontzeggen, zo is de redenering.

Nederland heeft natuurlijk het recht om de grenzen te bewaken tussen ons land en andere landen die niet aangesloten zijn bij het Schengen-verdrag. Net zo goed als dat ik bij mijn reis naar Oekraïne een aantal jaar geleden een formulier moest invullen met vragen als "Bent u van plan één of meerdere Oekraïense staatsburgers of ingezetenen te doden dan wel te verwonden?" of "Bent u van plan het communisme of een ander totalitair régime te vestigen in Oekraïne?" en net zo goed als dat ik op de terugweg scheve blikken kreeg van douane-beambten toen het aluminiumfolie rond de chocoladereep de ik in mijn tas had, de piepertjes bij het poortje liet afgaan, zo heeft Nederland het recht om mensen buiten de deur te houden. De andere kant op hebben we drie jaar geleden ook gezien dat Groot Britannië Geert Wilders niet binnenliet om zijn film Fitna te vertonen. Het mag.

De vraag is alleen niet of het mag, maar of je het wil. Wil je een extremistische freak de toegang tot je land ontzeggen? Wil je voorkomen dat hij een podium krijgt om zijn opvattingen te spuien? Ik zou zeggen: nee. De reden daarvoor is simpel. Het is niet zo dat dingen niet gebeuren als je ze verbiedt. In een wereld van internet en andere vrije media is het in Nederland en andere delen van de wereld eenvoudig om de opvattingen van mensen als Haitham al-Haddad tot je te nemen. Het feit dat deze man mogelijk de toegang tot Nederland wordt geweigerd, heeft mij zover gekregen eens te kijken wat dit voor man is, waar hij voor staat. Dat zijn grotendeels niet mijn opvattingen, maar anderen denken daar anders over. 

Naast mijn mantra dat ik steeds herhaal: "mijn gevoelens van afkeer zijn geen reden om iets te verbieden", zit je ook met kwesties van belang. Als iemand oproept tot de uitroeiing van alle bloggers en historici, dan wil ik dat graag weten. Daarnaast geven mensen als Haitham de andere kant van een conflict weer. Hoewel zijn opvattingen niet de mijne zijn, kun je er veel van leren.

Het gaat om deze man. Dit filmpje vond ik als link op een artikel van twee weken geleden in the Huffington Post waarin Haitham als gevaar voor de Westerse wereld werd neergezet. In het filmpje zegt hij onder anderen dat de gewapende strijd tussen Hamas en Israël een strijd is waarin moslims bereid zijn hun bloed te geven voor de goede zaak. Ze zijn bereid te sterven voor de strijd tegen de vreselijke vijand. Tegen ons Westerlingen en Israël. In een zwart-wit-wereld ben je óf goed, óf slecht. Zo makkelijk is het alleen niet.


Twee weken geleden heb ik de Extended versies van The Lord of The Rings voor de zoveelste keer gezien en als dit verhaal één ding is, dan is het een epische strijd tussen goed en slecht. Hoewel Tolkien zelf aangaf dat zijn werk neither allegorical, not topical is, kunnen we leren van wat Tolkien in Sam's mond legde en wat in deze scene uit de Extended Edition van The Two Towers (niet in de bioscoopversie) door Faramir wordt gezegd wanneer hij met zijn mannen Frodo en Sam gevangennemen. Het script zegt:

As they look on, suddenly firing arrows appear sailing through the air.  The Wicked men fall.  Hooded and cloaked figures are seen in the bushes around them firing arrows. Faramir appears looking from behind a bush.  An Oliphaunt is careering towards Frodo and Sam.  Faramir draws an arrow and shoots one of the men on it, who falls to the ground in front of Sam and Frodo. Frodo scrambles to his feet
FRODO:	We've lingered here too long. Come on, Sam.
As he turns to run, he runs straight into the arms of one of the hooded men.  Sam shouts and draws his sword. He is thrown to the ground by another hooded man, just as Frodo is also thrown to the ground and swords placed at their throats
SAM:	Wait! We're innocent travelers!
Faramir appears amongst the men
FARAMIR:	There are no travelers in this land. Only servants of the Dark Tower.
FRODO:	We are bound to an errand of secrecy. Those that claim to oppose the enemy would do well not to hinder us.
FARAMIR:	The enemy? (he walks over to the dead man he shot and turns him over with his foot) His sense of duty was no less than yours, I deem. (he looks into his face) You wonder what his name is......where he came from. And if he was really evil at heart. What lies or threats led himon this long march from home. If he would not rather have stayed there......in peace. War will make corpses of us all.Bind their hands. (he walks off and Frodo and Sam are dragged off after him)

Ik ga niet zeggen dat ik sympathie heb voor extremisme in welke vorm dan ook, maar we hebben nu eenmaal te maken met die mensen. Onderdrukken helpt niet, want iedereen denkt toch uiteindelijk dat hij gelijk heeft. Wanneer je ernaast zit, voelt dat uiteindelijk precies hetzelfde als wanneer je gelijk hebt. Ik denk dat ik gelijk heb en dat ik daar goede redenen voor heb, maar iedereen waar ik ooit onenigheid mee heb gehad, zal mijn gelijk daar hebben ontkend. Zo werkt de menselijke psyche. (Ik ben toevallig nu net bezig met het lezen van een boek over dit onderwerp: Being Wrong, door Kathryn Schulz, een aanrader)


Natuurlijk levert de eventuele komst van de sjeik rumoer op, maar dit is nu net het soort rumoer waar we meer over willen weten. Zelfs tegen de achtergrond van ons gelijk hebben kunnen we leren wat er voor onzinnige dwaalleren in omloop zijn. Als bombardementen opleveren dat het probleem groter wordt (gematigde moslims worden extremistisch, om maar wat te halen uit zijn filmpje), dan leer je dat je moet nadenken of wat je doet niet meer oplevert dat wat je beoogt. Soms levert iets onbedoeld iets moois op. We hebben nu Shakespeare en Tolkien omdat lang geleden een Sumeriër heeft genoteerd dat hij nog een zak graan van een ander kreeg. Soms zijn de gevolgen directer en ingrijpender in het dagelijks leven en mensen als Haitham laten ons die zien. Om die reden alleen al zijn ze belangrijk voor de wereld. De wereld zou misschien beter af zijn zonder extremisten, maar ze zijn er nu eenmaal en dan hebben we geen andere keus dan te proberen te begrijpen wat hen beweegt.


Ik ben niet relativistisch bezig hier. Ik geloof in mijn gelijk, al heb ik het vast op verschillende dingen mis. Alleen we kunnen het ons niet veroorloven om gevaren te negeren. Linksom of rechtsom. Mijn gelijk en zijn gelijk sluiten elkaar uit. Alleen, als puntje bij paaltje komt, gaat het er niet om wie gelijk heeft, maar wie het krijgt. Dat werkt soms door confrontatie, soms door argumentatie, soms door vliegen afvangen, maar dan moet je wel weten met wie je te maken hebt. Je hoeft opvattingen niet te omarmen om ze te bestrijden. Het enige dat je nodig hebt is een begrip ervan. Dan kun je het goede omarmen en het slechte bestrijden.