Er is sowieso discussie over de vraag of de foto's echt zijn en hoe het zit met toestemming voor publicatie ervan en dit is een verfrissende discussie voor internationale begrippen, want het is zo waar een inhoudelijke. Malik verklaart dat de foto's niet echt zijn en de redactie van FHM zegt van wel en dat er toestemming van de actrice/model ligt. Kom maar met bewijzen. Als dit allemaal nep is, kan FHM India wel inpakken. Als het echt is, neemt waarschijnlijk niemand Veena Malik ooit nog serieus. Merkwaardige discussie
Hoewel inhoudelijke discussies, zoals gezegd, verfrissend kunnen zijn, de fundamentelere discussie rondom de publicatie van deze afbeeldingen gaat over de vraag of een naaktfoto met een verwijzing naar ISI (Inter-Services Intelligence, de Pakistaanse geheime dienst) mag. Laten we ervan uit gaan dat het allemaal echt is (want FHM zegt bewijzen te hebben). Dan kan ik me twee issues voorstellen. Is het smerig en smaakloos (of iets religieus fouts) om überhaupt naakt op een tijdschrift te verschijnen en is het acceptabel om de geheime dienst zo te piepelen.
Ik ken de situatie in Pakistan niet, maar wat ik lees is dat de ISI geacht wordt overal achter te zitten in Pakistan. Wat de situatie ook is, het idee dat een geheime dienst stevig bezig is de gang van zaken in een land te bepalen, duidt op een tekortkoming van de geheime dienst. Geheime diensten zijn geheim in dat iedereen weet dat er een geheime dienst is, maar niemand weet precies wat ze doen. De AIVD staat in Nederland bekend als die club die altijd USB-sticks kwijt blijkt te raken, maar wat ze precies doen, dat weet ik ook niet. Toch denk ik niet dat als er morgen een trein vertraging heeft of een nieuwe keversoort wordt ontdekt in Oost-Drente, dat de AIVD daar ook maar iets mee te maken heeft. De AIVD houdt zich volgens mij bezig met het opsporen van potentiële (of vermeend potentiële) gevaren voor de veiligheid van Nederland. Als ik redenen denk te hebben om aan te nemen dat de AIVD ergens anders mee bezig is, dan is openbaarheid zeker een optie. Of naaktfoto's in vrouwenbladen een goed idee zijn, dat hoor ik graag, maar een geheime dienst is effectief bij de gratie van het feit dat mensen het idee hebben dat ze de juiste geheimedienstendingen doen.
De andere discussie betreft naaktheid an sich. Wanneer er iemand naakt op een foto verschijnt, levert dat om een of andere reden altijd een hoop rumoer op bij "conservatieve" krachten in de samenleving. Je kunt om esthetische redenen geen voorstander zijn van het moeten kijken naar naaktfoto's van niet nader te noemen lelijke vrouwen in de Playboy of je kunt afkeurend staan tegenover het moeten kijken naar naaktfoto's van ongelofelijke lekkere wijven. Dat is allemaal duidelijk en wat mij betreft terecht, maar we hebben het hier niet over dwang. We hebben het hier over een tijdschriftcover. Die wordt je niet opgedrongen. Die ligt er voor mensen die ernaar willen kijken. Ik weet b.v. wie er op de huidige cover van de Procycling staat en ik kan ook vertellen wat er op de voorpagina van de Phoenix uit 2010 staat. Waarom? Omdat die tijdschriften bij mij thuis liggen omdat ik me interesseer voor wielrennen en voor oude geschiedenis. Ik weet echter niet wie er op de voorpagina van de Hitkrant, de Hello-You en de Fashion-weet-ik-veel staan. Omdat ik die tijdschriften niet bekijk. Op een of andere manier weten mensen die iets afkeuren altijd precies waar je dat kunt vinden. Curieus.
Voor de een zijn afbeeldingen van mensen altijd fout, want dat mag niet van God, zeggen ze. Voor de ander zijn naaktfoto's altijd fout, want lustopwekkend en dat moet je niet hebben, want van lust komt alleen maar seksualiteit en daarvan komen kinderen en het laatste dat je wilt is dat onze soort zich van voortbestaan verzekert, nietwaar? Een derde vindt dat naaktfoto's soms wel kunnen, maar dat moet de vrouw niet als (lust)object worden neergezet. Je hebt die laatste groep in de feministische "zo zetten ze vrouwen neer"-stroming en in de "vieze hoer"-stroming. Tenslotte heb je mensen die naaktfoto's prima of prachtig vinden, al naar gelang de esthetische waarde van de foto. Sex sells, "mensen zien er nu eenmaal zo uit," en onwillekeurig gekreun zijn dan mogelijke reacties bij het aanschouwen van een naaktfoto.
Voor veel mensen is het lichaam naast een onmisbaar onderdeel van jezelf (ik heb het nu niet over de lichaam-geest-discussie, maar meer over het feit dat ik zonder benen niet kan fietsen op de manier die ik gewend ben) een uithangbord. Mensen nemen een Maori-tattoo omdat ze dat iets vinden toevoegen. Anderen zetten boodschappen op hun lichaam en gebruiken het om er aandacht mee te vragen. Dit is met name effectief als het leuk is om naar zo'n lichaam te kijken, zoals bij Malik. Nu zit je op een vlak waar de discussie fundamenteel wordt, want als je lichaam potentieel een manier is om je te uiten, is het dan een kwestie van vrijheidsberoving wanneer dat niet mag, om welke reden dan ook?
Ik denk dat dit de zaak meer raakt dan wat dan ook, ook als Malik gelijk blijkt te hebben in de inhoudelijke discussie. Iedereen heeft zijn of haar lichaam en is in staat daar dingen mee te doen die tegen de haren van andere mensen in strijken. Of het nu een uithaal naar de geheime dienst, een stellingname in het abortusdebat of een liefdesverklaring naar je kinderen in tatoeagevorm is, dat maakt in feite niet uit. It's out there.
Ik was wat aan het Googelen om een beetje meer te weten te komen over Veena Malik en haar eerdere "taboebrekende" daden. Misschien is dat inclusief het taboe op vieze woorden als "naked" op nieuwssites. Waar ik tegenaan liep, was een Facebook-groep met de titel I Hate Veena Malik. Er bestaan duizenden anti-sites voor beroemdheden. Justin Bieber en Paris Hilton moeten er bijvoorbeeld aan geloven. Verschil is dat deze twee geen hele fundamentele discussies opwekken, of het moet over Hilton's gedrag gaan. Zo is dat met Veena Malik wel. Op die Facebook-groep zijn kennelijk mensen langs geweest die kritisch zijn op het bashen en die het vrijheid-issue hebben ingeschoten. De beheerder van de groep reageerde:
There is a HUGE difference between being a liberal forwarded minded person and being a filthy slut. People seem to equate the two together, both liberals and conservatives. Being liberal has nothing to do with dressing like a skank or rubbing up on ugly guys. Being liberal means support for fundamental ideas like liberal democracy, free and fair elections, human rights, universal health care, free trade and the separation of church and state.Dat is waar. Er is een gigantisch verschil tussen een "liberal forwarded minded person" en een vieze slet. Alleen is het niet zo dat mensen dat verschil niet zien. Ik kan me heel goed vinden in de definitie van liberaal die deze persoon vooruit brengt. Alleen om twee dingen tegen elkaar te zetten, moet je beide dingen definiëren. We weten nu wat "liberaal" betekent, nou, wat is een vieze slet? Een dame die de geldende grenzen van aanvaardbaar gedrag op seksueel gebied overschrijdt. Dat is inderdaad heel iets anders dan liberalisme.
Ik had nu kunnen zeggen dat ik afbeeldingen als deze niet als sletterig beschouw en vervolgens de overwinning uitroepen en vertrekken. Hoewel er een verschil is tussen naakt en sletterig en ik meen dat de foto's waar het hier om gaat niet sletterig zijn, is dat helemaal niet het punt. Liberaal betekent namelijk veel meer nog dan dingen als democratie en mensenrechten, het fundamentele vermogen om om te gaan met zaken die je niet aanstaan. Neem bijvoorbeeld het werk van schilder Michael Kirkham. Ik heb mijn mening over zijn werk. Ik vind het bepaald niet bijzonder mooi getekend en de schilderijen spreken me ook op andere manieren niet aan, maar als dit er is, is dit er en je kunt hem ook meegeven grenzen op te zoeken. Wat bezielt die man? Wat heb ik daar nou mee te maken? Die man heeft de vrijheid te tekenen wat hij wil.
Liberaal zijn houdt in dat je ook andere mensen de ruimte moet kunnen gunnen te doen en te zijn wat ze willen. Als je het zo bekijkt, is het helemaal niet de vraag of het sletterig is wat Veena Malik doet, want zelfs als zij de slet wil uithangen, ik ga haar niet tegenhouden, ook niet als ze hels lelijk zou zijn. Ook niet als ik dat überhaupt in mijn macht had. "Ze is een slet" is eigenlijk een non-argument als je het zo ziet. Grenzen zijn er omdat we met zijn allen bepaald hebben dat ze er zijn, of omdat mensen die het voor het zeggen hebben gehad, dat ooit bepaald hebben. Omdat de grenzen zo-en-zo liggen, hebben we die rechte lijnen op de kaart van Afrika, om die reden is het werk van Kirkham smakeloos en om die reden is Malik misschien een slet. Probleem is alleen dat grenzen kunnen verschuiven.
Is dit cultuurrelativisme? Misschien wel, maar dat hoeft geen probleem te zijn als het geen ontkenning van waarden op zich inhoudt. Twee jaar geleden was ik met een vriend bij de show Het Kwaad van Hans Sibbel (Lebbis). Hij staat bijna integraal op internet en is een aanrader. Als afsluiter voor vandaag zijn slotlied.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten