Voor Harm van Veldhoven

Het is 1 september en dat betekent dat de selecties van de voetbalclubs nu rond moeten zijn. Het is niet meer toegestaan om spelers aan te trekken en dat is het al vanaf vannacht elf uur negenenvijftig. Als de klok twaalf keer slaat, houden miljoenen mensen op met het op F5 drukken op sportsites en gaan ze naar bed. Ik moet bekennen dat ik tot tegen twaalf uur ook heb zitten wachten op interessant nieuws. Maar niet omdat ik op nieuws hoopte, maar omdat 31 augustus voor voetballiefhebbers volgens mij de ergste dag van het jaar is. Op die dag komen we erachter dan talent X nog te licht is bevonden en dat Litouwer Y en Koreaan Lee zijn aangetrokken om het gat op te vullen. Als het seizoen al een paar weken onderweg is.

Voetbal is, net als wielrennen trouwens (tenzij we een berg in Flevoland gaan bouwen) heel simpel. Er is een veld, al dan niet verwarmd of gekoeld. Daar staan een paar lijnen op en 22 mensen rennen achter een bal aan met als objectief om die ergens in een hokje te raggen. In feite komt de belangrijkste bijzaak van de wereld hier op neer.  Groepen van 11 of meer mensen vormen samen een gezamelijke entiteit, genaamd "club" die een naam krijgt, zoals "BV Veendam", "Noeste Eenheid Voert Elkeen Langzaam Opwaarts" en "Shachtar Donetsk". Deze clubs spelen wekelijks een of meerdere van dit soort wedstrijden tegen elkaar. 

Wie aan het einde van een periode van 90 minuten ervoor zorgt dat de bal vaker in hun hokje dan in jouw hokje gelegen heeft (let op: na 45 minuten moet je van kant wisselen) die wint en krijgt 3 "punten". Het gebeurt regelmatig dat beide clubs even vaak de bal uit hun hokje hebben kunnen vissen. Dan heet het "gelijkspel" en pakken beide clubs één punt. Aan het einde van een jaar, dat vreemd genoeg "seizoen" wordt genoemd en in veel landen van augustus tot juni loopt, wordt de balans opgemaakt. De club met de meeste punten, die noemen ze "kampioen" en die wordt dan een schaal of een soort vaas die ze "beker" noemen, overhandigd. Dan heb je het goed gedaan.

Hoe worden clubs samengesteld? Dat is een complexe vraag, want dat scheelt zeer per club. Er zijn clubs die uit vrienden bestaan die zich uit eigen beweging samen "club" of "elftal" noemen. Deze elftallen hebben meestal een nummer achter hun naam, zoals bij "FC De Klokketorensche Boys Veteranen 3" en "Senioren 9". Volgens velen geeft de nummering van zo'n elftal een hiërarchische waarde weer. Senioren 1 is beter dan Senioren 2 enz. Dit is vaak speculatief gebleken.

Wat wél vaststaat is dat het gebruikelijk is dat een elftal volgende week min of meer dezelfde groep mensen bevat als vandaag. Daar zijn zelfs regels voor. Wanneer clubs geen toelatingseisen stellen voor toetreding tot de club, is iedereen in principe vrij lid te worden van de club. Wanneer dat niet het geval is, zijn mensen in loondienst bij de club. Zij heten dan "profvoetballers", "trainers" of "medewerkers van de club", al naar gelang hun rol binnen de club. Deze mensen tekenen een contract waarin zij zich verbinden met de club, meestal voor een bepaalde periode. De meeste mensen die in dienst zijn van een club, maken eens of vaker in hun carrière een "transfer" mee. Dat betekent dat zij hun lidmaatschap van de ene club opzeggen en lid worden van een andere club.

Tot zover de theorie. Nu de praktijk. Er is bedacht dat transfers in de regel beperkt blijven tot een deel van het seizoen. Dit om ervoor te zorgen dat de clubs enige continuïteit tonen. Wanneer je vandaag tegen Ajax speelt en je komt dezelfde spelers volgende week in dienst van Panathinaikos tegen en in de wedstrijd tegen Olympique Lyon staan ze dáár onder contract, dan vervalt het hele idee van de competitie waar punten worden opgeteld en aan het einde een kampioen wordt gepresenteerd. De groepen Ajax, Panathinaikos en Olympique Lyon zijn verschillende groepen mensen. Het is mogelijk van de ene club naar de andere te gaan, maar het is niet de regel.

Om dit te voorkomen, hebben ze de transferdeadline gekozen. Tot een bepaald moment mogen spelers van club wisselen, maar daarna niet meer. Deze datum is geprikt op 31 augustus, om precies te zijn om 23:59 uur.  Daarna is het afgelopen. Koppel dit met het feit dat het gebruik is om de contracten van spelers af te kopen en het spel dat zich de transfercarousel laat noemen en je ziet opeens hele volksstammen van club wisselen.

Is dat een probleem? In principe niet. Ik heb zelf liever een club waar ik me mee kan identificeren, zie als NAC-supporter liever Penders een veel te korte terugspeelbal nemen of Lurling een penalty naast schieten dan dat een fabuleuze speler van Chelsea gehuurd wordt en de pannen van het dak speelt. Zelfs als dat slechte prestaties betekent. Maar dat is een mening en ik kan me best voorstellen dat anderen daar anders over denken. Wat me stoort, dat is dat ze de deadline op een stompzinnig punt hebben gelegd. Namelijk, als de competitie een paar weken op gang is. Spelers spelen voor verschillende clubs waardoor tijdens het seizoen niet iedereen dezelfde tegenstanders heeft gehad. 

Zo klaagt Harm van Veldhoven over het feit dat Leroy Fer dit seizoen drie keer tegen zijn Roda JC mag opdraven. Eén keer voor Feyenoord en twee keer voor FC Twente. De reacties op zijn misschien niet al te verstandige uitspraak ten spijt, hij heet volkomen en 100% gelijk. Dit is een fout in het transfersysteem en het is niet nodig. Feyenoord is Feyenoord niet meer sinds het met een doelpunt van Fer over Roda JC heen liep en Twente is Twente niet meer sinds het zonder Fer veel moeite had met RKC. Fer zal het verschil waarschijnlijk niet gemaakt hebben, maar daar gaat het niet om. Het gaat erom dat dit competitievervalsing is. 

Moeten we dan transfers helemaal vrij geven? Nee, want dan gebeurt dit ook? Moet de deadline 4 weken vroeger gelegd worden? Nee, want voetbal is een internationale wereld en wat in Nederland praktisch uitkomt, komt niet uit in andere landen. We moeten onze troep niet bij de buren over de schutting gooien. Wat ik voorstel is heel simpel. Drie regels:

Ten eerste moet er een variant van de beroemde 6-5-regel worden toegepast. Die houdt in dat van de elf spelers op het veld minimaal 6 door de club waar ze voor spelen zijn opgeleid. Over de getallen kunnen we het hebben, maar dat is in feite bijzaak. Wat "opgeleid door de club" betekent, is wezenlijker. Wat mij betreft betekent dit dat een speler daaraan voldoet als hij, ofwel zijn debuut als profvoetballer gemaakt heeft bij de club, ofwel hij minimaal één volledige competitie in dienst is geweest als club. Na een transfer wordt alles op nul gezet. Een speler die bij NAC debuteert, naar Nottingham Forrest, Celtic, Befica, Vitesse, Fenerbahce en Feyenoord gaat, die is bij terugkeer bij NAC een nieuwe speler.

Regel twee is dat een speler na een transfer verplicht is dat seizoen af te maken bij de club waar hij voor tekende. Voor huurovereenkomsten kan een uitzondering gemaakt worden, maar gezegd moet worden dat een speler die verhuurd wordt voor de eerste regel bij de club waaraan hij gehuurd wordt, wordt gerekend. Als je een speler een jaar uitleent en je wilt hem daarna voor je eigen club gebruiken, dan is hij nieuwe speler.

De laatste regel is dat een selectie uit een beperkt aantal spelers kan bestaan. Bijvoorbeeld dertig spelers. Verhuurde spelers vallen wél onder dit aantal.

Dit betekent dat een ploeg altijd een continuïteit nodig heeft om aan de 6-5-regel te voldoen. Gevallen als met Fer zullen nog voorkomen, maar over het gehele seizoen uitgesmeerd, dus minder impact hebben. Talenten uit de eigen jeugd krijgen voorkeur boven spelers van buitenaf. Spelers worden niet op en neer getransfereerd en er zal geen sprake zijn van het oppotten van spelersmateriaal om aan de 6-5-regel te voldoen.

Ik zal ongetwijfeld iets vergeten zijn, maar om de competitievervalsing in het voetbal te stoppen, moet iets gebeuren.